माझी शब्दचित्रे

  चित्र - श्रीराम हसबनीस एक साधा गोल, कधी तेजोनिधी म्हणून तेजाळतो, तर कधी मंद शीतल चांद बनून झिरपतो. कधी नवपरिणतेच्या भाळी सौभाग्य बनवून मिरवतो, तर कधी अनुस्वार बनून भाषेवर साज चढवतो. कधी टिळा, तर कधी माळा, जसं भेटेल अवकाश, तसा साकारतो. एक साधा गोल, सर्व व्यापूनही थोडा उरतोच! मला वाटतं माणसाच्या मनावर उमटणारी पहिली प्रतिमा असावी आईची. नंतर मग भुकेचा आणि स्तनाचा संबंध लक्षात आल्यावर त्या मनावर आकार, स्पर्श आणि गरजा यांचा कार्यकारणभाव हळूहळू उमगत असावा. मग बोबड्या बोलांच्या गोष्टींमधून परी येते, राक्षस येतो. मग न बघितलेल्या राक्षसाचं नाव घेतलं तरी बाळ रडायचं थांबतं. म्हणजे बघितलेल्या प्रतिमांबरोबरच काल्पनिक प्रतिमादेखील बालमनात साकारायला सुरुवात होते. मग जशीजशी जगाची ओळख वाढत जाते तसे प्रतिमांचे लक्षावधी छाप मनाच्या पटलावर कोरले जाऊ लागतात. अमुक नावाचा माणूस म्हटलं की त्याच्या बाह्य रूपाबरोबरच त्याच्या गुणावगुणांसहित एक विशिष्ट प्रतिमा डोळ्यासमोर उभी राहते. प्रतिमांचं महत्त्व अज्ञानी ते ज्ञानी अशा सर्व स्तरांवर टिकून राहतं. ज्ञान-विज्ञान, श्रद्धा-अंधश्रद्धा अशा अनेक विषयात प्रतिमा आ...