माझी शब्दचित्रे

चित्र: श्रीराम हसबनीस लहानपण दे गा देवा जगप्रसिद्ध चित्रकार पाब्लो पिकासो यांनी म्हटलंय “राफाएलच्या तोडीचं चित्र काढायला मला चार वर्षे लागली पण लहान मुलासारखं चित्र काढता येण्यासाठी मला पूर्ण आयुष्य वेचावं लागलं.” या वाक्याचा अर्थ काय? लहान मुलासारखं चित्र काढायचं असेल तर मग त्यासाठी कलाशिक्षण कशाला? शिवाय असं चित्र काढायला तर कुणालाही जमेल. त्यासाठी चित्रकला ही निसर्गदत्त देणगी असण्याची काहीच गरज नाही. कोणीही सहज चित्रकार बनू शकेल. असे अनेक प्रश्न साधारणपणे निर्माण होतील. याचाच धांडोळा घेण्यासाठी हा लेखनप्रपंच. आता एवढ्या मोठ्या चित्रकारालाही लहान मुलासारखं चित्र का काढायचंय? केवळ पिकासोच नव्हे तर स्विस चित्रकार पॉल क्ली यांनंदेखील लहान मुलांच्या चित्रकलेचं निरीक्षण आणि अभ्यास केला होता. आता यात अप्रूप ते काय असेल? का बरं त्यांना लहान मुलांची चित्रं महत्त्वाची वाटतात? आता आपण हे थोडं विस्ताराने पाहू. ज्ञान, विचार, कल्पनाशक्ती आणि उत्स्फूर्तता हे चार घटक आपल्याला अगोदर समजून घ्यावे लागतील. म्हणजे मग आपल्याला आपल्या मूळ विषयाच्या दृष्टीने योग्य अर्थ लावणे सोयीचे जाईल. ज्ञान- कोणतीही गो...

  रसिकत्वाचे बरवेपण चित्र:श्रीराम हसबनीस एखादा उत्तम कारागीर असेल तर आपण म्हणतो, “काय छान हात आहे याचा!” हेच उदगाऱ् एखाद्या कसलेल्या वादकालाही लागू होतात. एखाद्या उत्तम वक्त्यासाठी आपण म्हणतो, “काय वाणी आहे यांची!” किंवा उत्तम गायक असेल तर आपण म्हणतो, “काय गळा आहे. वा!”. एखाद्या उत्तम फोटोग्राफरच्या कौशल्याला दाद देताना आपण म्हणतो, “वा! काय नजर आहे याची.” म्हणजेच असं की त्याच नेहमीच्या गोष्टी फोटोग्राफरच्या लेन्समधून किंवा फ्रेम मधून आपण बघतो तेव्हा आपल्याला एक वेगळा अनुभव देऊन जातात. म्हणूनच आपण त्याच्या नजरेला दाद देतो. उत्तम फोटो टिपणं यामध्ये तांत्रिक कौशल्य तर असतंच, पण त्याहीपेक्षा दाद ही त्याच्या “बघण्याला” दिलेली असते. आता ही नजर त्याला कशी मिळते? एखाद्या चित्रकाराला चित्र कसं काय आधीच दिसतं? ही निसर्गदत्त देणगी म्हणावी की निरंतर ध्यासाची फलश्रुती? खरंतर ही दोन्हीची सांगड असते, कारण आडात नसेल तर पोहऱ्यात कुठून येणार? मुळातच असलेल्या निसर्गदत्त देणगीला योग्य खतपाणी घालून हा कलांकुर वाढवला जातो. मग एका टप्प्यावर त्याचा मोठा वृक्ष होतो. या कलावृक्षाच्या सावलीत कितीतरी रसिकांन...